Badanie usg doppler przeprowadza się za pomocą aparatu ultrasonograficznego, z wykorzystaniem tzw. efektu Dopplera. Procedura ta pozwala precyzyjnie określić stan naczyń krwionośnych (głównie żył i tętnic), ale również wykryć wiele poważnych chorób i schorzeń.
Podstawowe wskazania do badania
USG doppler to badanie, które przeprowadza się w ocenie stanu:
- tętnic szyjnych – badanie to pozwala zweryfikować prawidłową prędkość przepływu krwi w tętnicach; nacisk położony jest na szukanie zmian miażdżycowych,
- serca – usg doppler często łączy się z badaniem echa serca, gdyż pozwala ocenić ewentualne wady zastawek,
- tętnic podobojczykowych – zwężenie tego rodzaju tętnic może świadczyć o nieprawidłowej drożności rąk, prowadzącej do drętwienia kończyn dolnych,
- narządów wewnętrznych jamy brzusznej – badaniu poddaje się wątrobę, nerki, śledzionę i trzustkę; dzięki temu można wykryć ogniska niedokrwienia, uszkodzenia oraz zmiany zapalne,
- narządów płciowych – badanie doppler jest w stanie wykryć żylaki, które mogą powodować niepłodność,
- nóg – usg doppler żył kończyn dolnych jest w stanie stwierdzić stan znajdujących się w tym miejscu zastawek (ich niedomykanie może powodować żylaki); badanie określa też lokalizację niedrożności oraz zwężeń światła, prowadzących do niedokrwienia stóp,
- chorób nowotworowych – badanie ocenia przepływ krwi w węzłach chłonnych oraz wykrywa guzy wymagające biopsji.
Inne wskazania do przeprowadzenia badania USG Doppler to:
- nieprawidłowe gojenie się ran na kończynach,
- kontrola po zabiegu wszczepienia graftu albo rekonstrukcji naczyń,
- parestazje, marznięcie kończyn,
- stan po urazie naczyń,
- ból, obrzęk kończyn,
- zaburzenia czucia w obrębie kończyn.
Przebieg badania USG Doppler
Do badania nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Jedynie na USG doppler tętnic nerkowych oraz wątroby, należy przyjść na czczo. Wspomniane badanie wykonuje się zasadniczo bez żadnych ograniczeń wiekowych, ponieważ nie jest ono bolesne i nie wymaga zastosowania znieczulenia. Jedynym dyskomfortem dla pacjenta, może być aplikacja na skórę chłodnego żelu.
W gabinecie należy odsłonić miejsce poddawane zabiegowi i wygodnie ułożyć się na łóżku. Na badany obszar nałożony zostaje specjalny żel, który ma za zadanie ułatwić przenikanie fal ultradźwiękowych oraz przesuwanie głowicy. Wysyłana fala odbija się od cząsteczek krwi, które znajdują się w ruchu, a następnie wraca do głowicy. Sygnał zostaje przesłany do aparatury, która rejestruje zmiany częstotliwości fali odbitej od krwi i pokazuje obraz na monitorze. Następnie głowicą aparatu przesuwa się po skórze, jednocześnie obserwując wyświetlany obraz na monitorze. Zaznaczone są na nim miejsca, w których przepływ krwi jest mniejszy, niż powinien lub momentami ustaje. Nowoczesne aparaty ultrasonograficzne są ponadto wyposażone w kolorowy ekran. Uwidacznia on zmiany różnym nasyceniem barw, które odpowiadają szybkości lub energii przepływu krwi, a tym samym wskazuje na naczynia o nieodpowiednio zbudowanych ściankach. Jest to bardzo istotne w przypadku szybko rozwijających się guzów, przy powikłaniach w trakcie trwania ciąży oraz we wczesnym rozpoznaniu zmian zachodzących w miąższu wątroby.
Badanie doppler dodatkowo generuje efekt dźwiękowy, który jest przetwarzany komputerowo. Jest to szum przepływającej przez naczynia krwi. Jeśli pojawiają się w nim pewne zakłócenia, może stanowić to bardzo istotną informację dla lekarza przeprowadzającego badanie. Cały zabieg trwa około kilkunastu minut. Wynik uzyskuje się od razu po zakończeniu USG, a w wydruku zawarte są wszystkie wykryte zmiany, ich wygląd oraz umiejscowienie. Zależnie od typu aparatu, do opisu dołącza się odpowiedni rysunek lub wykres.